گرده گل (Bee Pallon) چیست ؟
گرده گل (Bee Pollen) یا گرده زنبور عسل غني‌ترين مولتی ویتامین و مولتی پروتئین طبیعی در جهان، یک ابر غذا که یکی از کامل‌ترین خوراکی‌های طبیعی برای انسان محسوب می‌شود. در متون مصر باستان از گرده گل به عنوان یک منبع بالقوه از مواد مغذی حیاتی برای بدن نام برده شده است و به آن غبار حیات‌بخش می‌گفتند. گرده گل غذای اصلی لاروهای زنبور عسل است. در واقع گرده گل دانه‌های بسیار کوچکی هستند که در قسمت انتهایی پرچم گل (آلت مذکر) وجود دارد و برای تلقیح مادگی گل‌ها و بارور کردن گیاه به کار می‌رود. هر گل دارای مقدار زیادی گرده است. زمانی که زنبور عسل مشغول جمع‌آوری شهد گل‌هاست از تماس پاهای پوشیده از موی زنبور با پرچم گل‌ها مقداری گرده در لابلای موها جمع می‌شود. زنبور این گرده‌ها را با کمی عسل که با خود از کندو آورده و همچنین با بزاق دهانش که محتوی یک آنزیم فعّال به نام اگلوتینات است مخلوط می‌نماید و بدین ترتیب یک ترکیب خمیری شکل به دست می‌آید که به صورت ساچمه‌های کوچک در سبد گرده ذخیره می‌شود. زنبور پس از آن به کمک موهای زیر پاهایش این خمیر پر از گرده‌های گل را با مهارت و فشار به کیسه گرده که فرو رفتگی در پشت دو پای عقب است داخل می‌نماید. (زنبور عسل 6 پا دارد که جفت عقبی آنها دارای حفره‌هایی بنام کیسه گرده یا سبد گرده است)
گرده گل در رنگ‌های مختلف از زرد روشن تا سیاه وجود دارد. زنبور معمولا گرده را از انواع مختلف گیاهان جمع‌آوری می‌کند. دانه‌های گرده بسته به گونه‌ی گیاهی در شکل، رنگ، اندازه و وزن متفاوت هستند. حضور و غلظت رنگدانه‌های گیاهی همچون کارتنوئیدها، کلروفیل‌ها، گزانتوفیل‌ها و آنتوسیانین‌ها مسئول رنگ‌های جذاب و متنوع گرده گل هستند. بر اساس نوع رنگ گرده‌های گل میتوان منشأ گیاهی و تا حدودی کیفیت گرده گل را تعیین کرد. طعم گرده زنبور عسل به طعم گرده گل‌های مختلف که توسط زنبور عسل جمع‌آوری شده است بستگی دارد. طعم گرده گل‌ها متفاوت است و ممکن است شیرین، تلخ، ترش و یا بی‌مزه باشد. برای جمع‌آوری گرده گل، معمولاً از تله‌های گرده‌گیر استفاده می‌شود. تله گرده‌گیر یا غربال در ورودی کندو قرار دارد. این تله دارای سوراخ‌های زیادی است که از هر سوراخ تنها یک زنبور آن هم به سختی می‌تواند عبور کند، هنگام عبور زنبور عسل از این سوراخ‌ها مقدار زیادی گرده گل از پاهایشان جدا شده و داخل ظرفی که از قبل طراحی شده است می‌ریزد.
گرده گل یا گرده زنبور عسل که به عنوان غذایی کامل نیز شهرت دارد شامل بیش از حدود250 نوع ماده موثر و مفید از جمله کربوهیدرات‌ها، اسیدهای آمینه، لیپیدها (تری‌گلیسیرید و فسفولیپیدها)، ویتامین‌ها، پروتئین‌ها، آنزیم‌ها، پلی‌فنول‌ها، مواد معدنی (درشت مغذی‌ها و ریز مغذی‌ها) و ترکیبات آنتی اکسیدانی (فلانوئیدها) و بسیاری ترکیبات مغذی دیگر مانند فنولیک‌اسیدها، توکوفرول، نیاسین، تیامین، بیوتین، رنگدانه‌های کاروتنوئیدی، فیتواسترول‌ها، آنزیم‌ها و کوآنزیم‌ها است. گرده گل یک منبع بالقوه از تمام انواع ریز مغذی‌ها و درشت مغذی‌های ضروری برای سلامت بدن است. تقریباً 20 الی 50 درصد از گرده گل را پروتئین‌ها تشکیل می‌دهند، پروتئین گرده گل از اغلب منابع پروتئین حیوانی و گیاهی بیشتر است. کربوهیدرات‌ها در گرده‌ی گل به عنوان منبع انرژی به میزان 30 الی 70 درصد وجود دارند که حاوی قندهای سالم مانند گلوکز و فروکتوز است، لیپیدها حدود 0.5 الی 13 درصد از وزن گرده‌ی گل، شامل اسیدهای چرب ضروری مانند اسیدهای آرکائیک، لینولئیک و گامالینولئیک اسید، فسفولیپیدها و فیتوسترول‌‌ها (به ویژه بتاسیتوسترول) را تشکیل می‌دهند. ترکیبات فنلی به طور متوسط 1 الی 2 درصد از محتوای گرده را شامل لکوترین‌ها، کاتچین‌ها، اسیدهای فنولیک (به عنوان مثال، اسیدکلروژنیک) و فلاونوئیدها (مانند کامفرول، ایزورامنتین و کوئرستین) تشکیل می‌دهند. مواد ضروری، از جمله ویتامین‌ها و عناصر زیستی، در 0.5 الی 3 درصد از کل مواد وجود دارد. گرده زنبور عسل منبع بالقوه از ویتامین‌های محلول در چربی مانند ویتامین E، پرو ویتامین A، ویتامین D و ویتامین‌های محلول در آب مانند ویتامین‌های B1، B2، B6 و C است، همچنین منبع اسیدهایی مانند بیوتین، روتین، پانتوتنیک، نیکوتین، اینوزیتول ریبونوکلئیک و فولیک‌اسید است. عناصر زیستی شامل عناصر ماکرو مانند سدیم، منیزیم، کلسیم، فسفر و پتاسیم و همچنین ریز عناصری مانند روی، مس، منگنز، آهن و سلنیوم به مقادیر قابل توجهی در گرده گل موجود می‌باشد.
گرده گل باید تأمین کننده انرژی لازم برای زنبورهای تازه متولد شده باشد، زنبورهایی که توانایی کمی در هضم مواد غذایی دارند و نیاز است که به ساده‌ترین شکل مواد غذایی لازم را دریافت کنند، از اینرو پروتئین گرده گل برخلاف گوشت قرمز یا سفید، اغلب به شکل آمینو اسیدهای آزادشده هستند و به محض مصرف وارد جریان خون شده در نتیجه جذب آنها برای سلول‌های بدن ساده‌تر بوده و خیلی سریع‌تر جذب بدن می‌شوند و خواص بیشمار و فوق‌العاده‌ای بر روی بدن انسان دارند. گرده گل خواص تغذیه‌ای و درمانی زیادی دارد به گونه‌ای که امروزه از آن به عنوان یک داروی پزشکی استفاده می‌شود. بر اساس تحقیقات دانشمندان، گرده گل به عنوان مکمل غذایی می‌تواند همۀ کمبودهای تغذیه‌ای انسان را جبران کند، بازده متابولیسم مواد غذایی را در بدن افزایش دهد و باعث بالا رفتن قدرت بدنی و جنسی شده و نیز باعث بدست آوردن نیروی جوانی می‌گردد.
از جمله مهم‌ترین خواص گرده گل میتوان به بهبود کم‌خونی، پاکسازی و بهبود عملکرد کبد، درمان ورم پروستات، کمک به رشد کودکان، انرژی‌زایی و رفع علایم افسردگی و درمان علائم دیابت، خاصیت آنتی اکسیدانی، کمک به بهبود عملکرد معده، قلب و مغز، تقویت قدرت باروری در زنان و مردان، افزایش انرژی در ورزشکاران، تقویت سیستم ایمنی و به دلیل دارا بودن مقادیر زیاد پروتئین (16 اسید آمینه ضروری بدن)، مناسب برای افزایش حجم عضلات و ورزش بدنسازی و همچنین گرده گل زنبور عسل با افزایش متابولیسم طبیعی بدن موجب چربی‌سوزی و لاغری می‌شود.
ترکیبات و ارزش غذایی گرده گل یا گرده زنبور عسل
تغذیه يكي ازاصلی‌ترین و ابتدایی‌ترین نيازهاي هر انسان و مهمترين عامل بقاي زندگي و طول عمر در تمام موجودات زنده به‌شمار مي‌رود. در اين بين دانشمندان و محققان تغذيه ناسالم را موجبات بروز انواع بيماري‌ها و مشکلات برای سلامتی انسان مانند بيماري‌هاي قلبي، عروقي، سرطان‌ها، ديابت، چاقی، کاهش سطح انرژی، بیماریهای کلیوی و کبدی، مشکلات گوارشی، مشکلات سلامت روان و عامل بسياري از مرگ و ميرها می‌دانند، از اینرو امروزه تغذيه سالم بيش از هر زمان ديگري در زندگي انسان اهميت پيدا كرده‌است.
گرده زنبور عسل به دلیل داشتن خواص ویژه‌ی تغذیه‌ای و درمانی به عنوان یک مکمل غذایی طبیعی شناخته می‌شود که برای تامین نیاز بدن به انواع ویتامین‌ها، مواد معدنی، پروتئین‌ها و بسیاری ترکیبات دیگر مناسب بوده و موجب بهبود متابولیسم بدن، ارتقاء سطح انرژی و سلامتی انسان می‌شود. به همین علت است که گرده گل را یک ابر غذا یا مکمل غذایی کامل در رژیم غذایی انسان می‌دانند. با این حال خواص شیمیایی و تغذیه‌ای و میزان ترکیبات و مقادیر آمینو اسیدها در میان نمونه‌های مختلف گرده زنبور عسل مبهم است که این امر به دلیل تفاوت در منشاء گیاهی و جغرافیایی گرده‌های بدست‌آمده می‌باشد. در جدول زیر ارزش غذایی گرده گل یا گرده زنبور عسل آورده شده است :
کاربرد‌ها و خواص گرده گل یا گرده زنبور عسل
گرده گل یا گرده زنبور عسل، ترکیبی طبیعی و بسیار متنوع از انواع ویتامین‌ها، مواد معدنی، چربی‌های مفید، ترکیبات زیستی با خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی و منبع فراوانی از پروتئین و بسیاری مواد مغذی دیگر با پتانسیل بالای تغذیه‌ای و درمانی می‌باشد. اثرات بیولوژیکی، تغذیه‌ای و درمانی گسترده‌ی گرده گل از زمان‌های قدیم شناخته شده و مورد استفاده بوده است. گرده زنبور عسل دارای تمام مواد مغذی لازم برای سلامت انسان می‌باشد، به همین دلیل یکی از کامل‌ترین خوراکی‌های دنیا محسوب می‌شود. ارزش غذایی گرده گل به اندازه‌ای بالا است که از دیرباز در طب سنتی ایران و چین جایگاه ویژه‌ای داشته‌است. به عقیده متخصصان تغذیه مصرف روزانه این محصول طبیعی در مدت کوتاهی تاثیرات چشمگیری بر ارتقا سلامتی، افزایش انرژی و بهبود روند جسمانی انسان می‌گذارد همچنین این محصول می‌تواند جایگزین بسیار مناسبی برای انواع مکمل‌ها و قرص‌های تقویتی به حساب آید.
امروزه دانشمندان و محققان در پژوهش‌ها و تحقیقات خود بسیاری از تاثیرات بیولوژیکی و خواص تغذیه‌ای و درمانی گرده زنبور عسل را کشف و اثبات کرده‌اند. وزارت بهداشت آلمان به تازگی، گرده گل را به دلیل خواص ویژه‌ی آن به عنوان یک دارو معرفی نموده است. در ادامه به طور مفصل مهم‌ترین خواص گرده گل برای سلامتی انسان معرفی شده‌است :
- گرده گل و سلامت قلب و عروق :
امروزه از اصلی‌ترین عوامل مرگ و میر در دنیا، مشکلات قلبی و عروقی است. گرده گل به دلیل دارا بودن ترکیبات آنتی‌اکسیدانی، اسیدهای چرب امگا3 و امگا6 مانند آلفالینولنیک اسید و همچنین مواد معدنی ارزشمندی مانند منیزیم و پتاسیم به کاهش سطح کلسترول بد (LDL) و افزایش کلسترول خوب(HDL) ، جلوگیری از تجمع پلاکت‌ها در شریان‌ها و تنظیم فشار خون کمک کرده و موجب باز شدن عروق، کاهش غلظت خون و کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی ناشی از آترواسکلروز (گرفتگی عروق ناشی از رسوبات چربی) می‌شود. همچنین گرده گل حاوی آنتی‌اکسیدانی بسیار قوی به نام بیوفلاونوئید روتن است که تاثیر بسیاری در تقویت عروق، تنظیم کلسترول، جلوگیری از رسوب چربی‌های ترانس و پاکسازی خون دارد و موجب پیشگیری از حملات قلبی و سکته مغزی می‌شود.
- گرده گل و سلامت کبد :
گرده زنبور عسل به دلیل دارا بودن آنتی اکسیدان‌های قوی نظیر پلی‌فنول‌ها (اسیدهای فنولی و فلاوونوئیدها) می‌تواند عملکرد کبد را ارتقا داده و در درمان هپاتیت و بیماری کبد چرب غیرالکلی مفید باشد و نیز از طریق کاهش آنزیم‌های شاخص مانند آلانین، ترنسامیناز، آسپارتات ترنسامیناز و فسفاتاز اسید و بیلیروبین در خون، کبد را از سموم و مواد زائدی مانند مالون دی آلدئید و اوره تسویه کند. همچنین بر اساس مطالعات دانشمندان مصرف گرده زنبور عسل به ترمیم آسیب‌های کبدی ناشی از اعتیاد به الکل و مواد مخدر کمک می‌کند و در محافظت از آسیب‌های ناشی از مصرف داروهای مختلف تاثیرگذار است.
- گرده زنبور عسل و خواص ضد سرطانی :
بیماری سرطان زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های بدن انسان به طور غیرطبیعی تکثیر شوند. دانشمندان در تحقیقات بسیاری خواص ضدسرطانی گرده گل را به اثبات رسانده‌اند. مطالعات آزمایشگاهی نشان داده‌اند که عصاره گرده گل زنبور عسل مانع رشد تومور و تحریک آپوپتوز (مرگ برنامه ریزی شده سلول‌ها) در سرطان‌های پروستات، روده بزرگ و لوسمی می‌شود. با توجه به نتایج بدست آمده از تحقیقات دانشمندان، گرده گل براسیکا ناپوس، رشد تومور بدخیم در موش‌های مبتلا به سرطان پوست را متوقف کرده‌است و در تحقیقی دیگر مشخص شده‌است که گرده گل رزا روگوسا، اثرات ضدتکثیری قابل توجهی در سلول‌های سرطان کولون دارد. همچنین در تحقیقات دیگری گزارش شده است که مصرف گرده گل براسیکا کمپستریس، در مقابل سرطان پروستات خواص ضدسرطانی دارد و میزان افزایش سلول‌های بافتی پروستات را کاهش داده است.
- گرده زنبور عسل ، آلرژی و آسم یا حساسیت :
مطالعات و پژوهش‌های بسیاری، توان بالای گرده گل در تقویت و تنظیم سیستم ایمنی بدن و کاهش عوارض آلرژی و آسم را به اثبات رسانده‌اند. گرده زنبور عسل یا گرده گل حاوی میزان قابل توجهی ترکیبات آنتی‌اکسیدانی مانند فلاوونوئیدها، کاتونوئید‌ها و مواد آنتی‌‌هیستامینی مانند کوئرستین می‌باشد که با اثرات ضدالتهابی، تقویت سیستم ایمنی و کاهش میزان هیستامین در بدن به کنترل واکنش‌های آلرژیک، افزایش مقاومت بدن در برابر آلرژن‌ها و جلوگیری از بروز حملات آسم کمک می‌کنند. همچنین گرده زنبور عسل به دلیل دارا بودن میزان ویتامین C بالا و B کمپلکس می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و موجب بهبود علائم ناشی از آلرژی‌های فصلی و کاهش التهاب در دستگاه تنفسی شود. از دیگر دلایل بروز آلرژی بعضی پروتئین‌ها می‌باشند که می‌توانند موجب واکنش‌های آلرژیک شدید در بدن انسان شوند. مطالعات اخیر دانشمندان نشان داده‌اند مصرف گرده گل به دلیل دارا بودن پروتئینازها (آنزیم‌هایی که پروتئین‌ها را تجزیه می‌کنند) می‌توانند با تجزیه پروتئین‌های آلرژی‌زا، از واکنش‌های آلرژیک جلوگیری کنند.
به عقیده‌ی متخصصان مصرف گرده گل جهت بهره‌مندی از خواص آن در درمان آلرژی و آسم مانند تزریق واکسن می‌ماند و باعث می‌شود که بدن با دریافت دز اندکی از ماده حساسیت‌زا و به تدریج در برابر آن مقاوم شود، از اینرو توصیه می‌شود مدتی قبل از شروع فصل آلرژی، به میزان بسیار اندک مصرف گرده گل شروع شود و در صورت عدم بروز علائم آلرژی و آسم به مرور میزان مصرف اضافه شود.
- گرده زنبور عسل و تقویت سیستم ایمنی بدن :
از مهم‌ترین و مشهورترین خواص گرده گل تقویت سیستم ایمنی بدن است. از آنجا که گرده گل دارای ترکیبات آنتی‌اکسیدانی مانند فلاونوئیدها، ویتامین C، ویتامین B کمپلکس، مواد معدنی مانند روی، سلنیوم، کلسیم و فسفر، بتاگلوکان (نوعی فیبر موجود در گرده گل که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند) و نیز پروتئین‌های باکیفیت و تمام اسید آمینه‌های ضروری برای بدن انسان می‌باشد، مصرف منظم آن موجب تقویت سیستم ایمنی، پیشگیری از بیماریهای مزمن و مقاومت بدن در برابر عفونت‌ها می‌شود.
- گرده زنبور عسل و بهبود سطح انرژی و کاهش خستگی :
گرده زنبود عسل دارای طیف وسیعی از مواد مغذی، بیش از 250 ماده فعال برای سلامتی ار جمله مقادیر قابل توجهی کربوهیدرات، پروتئین‌هایی با کیفیت بالا، انواع ویتامین‌های محلول در چربی و آب و انواع مواد معدنی ضروری برای سلامت بدن انسان است، در نتیجه مصرف آن موجب افزایش جذب آهن و کلسیم در بدن، بهبود استقامت و توان جسمی، رفع خستگی و افزایش سطح انرژی بدن شود.
- گرده زنبور عسل و سلامت روده و سیستم گوارشی :
گرده گل یک منبع غنی از فیبر و آنزیم‌های طبیعی مانند پروتئاز، آمیلاز، لیپاز و سلولاز است که به هضم بهتر غذا، جذب بهتر مواد مغذی، بهبود عملکرد روده و پیشگیری از یبوست کمک می‌کند و موجب کاهش نفخ، کاهش التهاب معده و روده، تقویت و ترمیم بافت مخاطی معده، کمک به کاهش علائم رفلاکس معده، حفظ تعادل فلور روده، کاهش علائم سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)و به‌صورت کلی ارتقا سلامت دستگاه گوارش می‌شود.
- گرده زنبور عسل و سلامت پوست و مو :
گرده زنبور عسل یکی از مؤثرترین محصولات طبیعی برای سلامت و زیبایی پوست بوده و می‌تواند روند پیری را کند کند. مواد مغذی گرده گل شامل ویتامین‌هایی مانند ویتامین‌های گروه B، ویتامین A،C و E، اسید آمینه‌ها به همراه اسیدهای چرب ضروری، آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد معدنی است که این مواد در تولید و تقویت کلاژن (Collagen) نقش مهمی دارند. کلاژن یکی از پروتئین‌های اصلی در ساختار پوست است که عاملی اصلی برای استحکام ساختار پوست است و در جوان‌سازی و شادابی پوست نقش مهمی دارد. همچنین گرده گل با دارا بودن ترکیبات مغذی فراوان و خاصیت ضدالتهابی که دارد با بهبود گردش خون در پوست و سم‌زدایی بدن به سلامت پوست و مو، بازسازی سلول‌های پوستی، کاهش چین و چروک، آبرسانی و حفظ رطوبت طبیعی پوست کمک می‌کند در نتیجه از خشکی پوست جلوگیری کرده و باعث کاهش علائم پیری، بهبود آکنه و حفظ درخشندگی پوست و مو می‌شود. مواد معدنی مانند روی و منیزیم برای تقویت مو ضروری هستند و از ریزش موها جلوگیری می‌کنند. میزان قابل توجه روی و منیزیم، ویتامین‌های گروه B، به‌ویژه بیوتین (biotin)و فولیک‌اسید موجود در گرده زنبور عسل موجب تقویت فولیکول‌های مو و افزایش ضخامت و حجم موها می‌شود.
- گرده زنبور عسل و دیابت قند خون :
تحقیقات نشان داده‌اند گرده گل در کنترل و تنظیم سطح قندخون تاثیر ویژه‌ایی دارد. گرده گل به دلیل داشتن آنتی بیوتیک‌های مفید و خواص ضدمیکروبی مشابه پنی‌سیلین می‌تواند در درمان علائم دیابت و تنظیم قند خون مؤثر باشد. انسولین هورمونی است که وظیفه تنظیم و کنترل سطح قند خون را به‌عهده دارد. در بدن انسان، انسولین توسط سلول‌های پانکراس تولید و ترشح می‌شود. گرده گل به دلیل دارا بودن ماده معدنی روی و ترکیبات آنتی‌اکسیدانی موجب بهبود عملکرد پانکراس و جلوگیری از آسیب رسانی به سلول‌های پانکراس می‌شود. مصرف گرده گل موجب تحریک ترشح انسولین در سلول‌های پانکراس در نتیجه افزایش سطح انسولین طبیعی بدن می‌شود از اینرو موجب مهار افزایش قند خون می‌شود.
آنزیم‌های روده‌ای آلفا-آمیلاز و آلفا-گلوکوزیداز، پلی‌ساکاریدها را به گلوکز تجزیه می‌کنند تا به سلول‌های بدن منتقل شوند. سطح گلوکز را میتوان با اختلال در فعالیت این آنزیم‌ها تغییر داد و باعث کاهش سطح قند خون در بدن شد. مهارکننده‌های آلفا-آمیلاز و آلفا-گلوکوزیداز مصنوعی اثرات جانبی نامطلوبی مانند اختلالات کبدی، درد شکم، نفخ و تومورهای کلیوی دارند. با این حال، دانشمندان در تحقیقیات خود تاثیرات مثبت و بدون عوارض گرده زنبور عسل را به عنوان یک مهارکننده‌ی آلفا-آمیلاز و آلفا-گلوکوزیداز طبیعی برای حفظ گلوکز خون و تنظیم قند خون در سطوح طبیعی به اثبات رسانده‌اند.
- گرده زنبور عسل و بهبود عملکرد مغز، اعصاب و روان :
کمبود مواد مغذی در بدن موجب عملکرد ضعیف سیستم عصبی و مغزی و در نتیجه بروز انواع افسردگی‌ها و ضعف اعصاب در انسان می‌شود. گرده زنبور عسل به دلیل دارا بودن مواد مغذی فراوان و ترکیبات خاص مانند اسید آمینه‌های ضروری، ویتامین‌ها، املاح معدنی و هورمون‌ها به ارتقا استقامت فیزیکی، بهبود حافظه، افزایش تمرکز و توانایی‌های شناختی، حفظ تعادل و تنظیم احساسات فرد و افزایش توان مقابله با استرس‌های روزانه کمک می‌کند.
- گرده زنبور عسل و خواص آنتی‌باکتریال و ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی :
مواد اکسیداتیو (اکسیدکننده) و رادیکال‌های آزاد موجب ابتلا به بیماری‌هایی مزمن و خطرناک مانند بیماریهای قلبی‌عروقی، انواع سرطان‌ها، آب مروارید و اختلالات سیستم عصبی می‌شوند. مواد آنتی‌اکسیدان مولکول‌هایی هستند که سرعت اکسیدشدن را کاهش می‌دهند و موجب پیشگیری از بسیاری از این بیماری‌ها می‌شوند. گرده زنبور عسل یا گرده گل به دلیل ترکیبات فعال زیستی و آنتی‌اکسیدانی مانند فلاونوئیدها، کاروتنوئیدها، کورستین، کامفرول و گلوتاتیون دارای خواص ضدالتهابی، ضدقارچی و ضدباکتریایی می‌باشد. این خواص می‌توانند در کاهش عوارض التهابی، مبارزه با عفونت‌‌های قارچی و باکتریایی و حفظ سلامتی بدن مورد استفاده قرار گیرند. فلاوونوئیدهای موجود در گرده‌ی گل از طریق زدودن زنجیره رادیکال‌های آزاد، از اتم‌های هیدروژن گروه‌های هیدروکسیل فنولی، فرآیند اکسیداسیون را متوقف می‌کنند و نیز با برقراری پیوندهای یونی با فلزات سمی باعث دفع این سموم از بدن می‌شوند. بنابراین، اثبات شده است که فلاوونوئیدها، عامل موثری در مقابل مواد سمی و سرطان‌زا هستند.
دانشمندان در تحقیقات خود نشان داده‌اند که اثرات ضدالتهابی گرده زنبور عسل با داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی نظیر فنیل‌بوتازون، ایندومتاسین، آنالژین و ناپروکسن قابل مقایسه است.
- گرده زنبور عسل و مشکلات زنانه :
یائسگی یا پساقاعدگی، نشانه توقف قاعدگی در زنان است که اغلب با علائم آزار دهنده‌ای همچون گرگرفتگی، تعریق شبانه، تغییرات خلق و خو و اختلالات خواب همراه است که از دلایل اصلی آن کاهش شدید میزان استروژن در بدن زنان است. یکی از خاصیت‌های مهم گرده گل توانایی آن در تنظیم هورمون‌های زنانه است. گرده برای مشکلات مختلف زنان از جمله درد قاعدگی، عفونت رحم، کیست تخمدان، یائسگی زودرس، عقب افتادن قائدگی و عوارض پس از یائسگی مفید است. گرده گل حاوی ویتامین‌ها، پروتئین‌ها، اسیدهای آمینه و مواد معدنی متعددی است که به همین دلیل در حفظ تعادل هورمون‌های استروژن و پروژسترون موثر است. تعادل این هورمون‌ها برای سلامتی تخمدان‌ها و داشتن چرخه قاعدگی منظم اهمیت زیادی دارند و می‌تواند در کاهش علائم پیش از قاعدگی، و کمک به کاهش علائم یائسگی مفید باشد.
- گرده زنبور عسل و مشکلات مردانه :
گرده گل به دلیل خواص ضدالتهابی، به بهبود ورم پروستات و کاهش علائم هیپرپلازی پروستات کمک می‌کند. گرده گل حاوی اسید چرب طبیعی به نام بتا ستیوسترول، نیاسین و ویتامین‌های گروه B است که در درمان ورم پروستات بسیار مؤثر هستند. همچنین، وجود زینک در گرده گل به بهبود مشکلات پروستات کمک می‌کند.
گرده گل با افزایش تعداد و تحرک اسپرم و همچنین تقویت سطح تستوسترون، به بهبود باروری در مردان کمک می‌کند. مواد مغذی موجود در آن برای تولید هورمون‌های مردانه مانند تستوسترون ضروری هستند. مصرف گرده گل برای مردان به دلیل وجود طیف گسترده‌ای از ریزمغذی‌ها و درشت‌مغذی‌ها انواع آمینواسیدهای ضروری می‌تواند به تقویت قوای جنسی و بهبود اختلال نعوظ و زودانزالی در مردان کمک کند.
- گرده زنبور عسل و تقویت قوای جنسی در آقایان و خانم‌ها :
مطالعات نشان داده است که گرده گل زنبور عسل می‌تواند به بهبود قوای جنسی در مردان و زنان کمک کند. این ماده مغذی حاوی ویتامین‌های B، منیزیم و سلنیوم است که همگی در بهبود میل جنسی و تولید اسپرم نقش دارند. همچنین، گرده گل حاوی مقادیر کمی تستوسترون و استروژن است که به سلامت جنسی کمک می‌کنند. در زنان، گرده گل می‌تواند سطح استروژن را افزایش داده و به تحریک تخمک‌گذاری و بهبود کیفیت تخمک‌ها کمک کند. در مردان نیز، این ماده می‌تواند به درمان ناتوانی جنسی و افزایش سطح تستوسترون کمک کند. برخی از منابع علمی به وجود هورمون‌های جنسی تحریک‌کننده در گرده گل اشاره کرده‌اند و استفاده از آن را به عنوان تقویت‌کننده قوای جنسی در برخی از کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها تأیید کرده‌اند.
- گرده زنبور عسل و سلامت پروستات :
پروستات، غده‌ای کوچک در دستگاه تناسلی مردان که نقشی حیاتی در تولید مثل و سلامت جنسی ایفا می‌کند. با این حال، مشکلات پروستات مانند التهاب (پروستاتیت) و بزرگ‌شدن خوش‌خیم پروستات (BPH) می‌توانند کیفیت زندگی مردان را تحت تاثیر قرار دهند. در این میان، استفاده از مواد طبیعی مانند گرده گل به عنوان یک رویکرد مکملی برای بهبود سلامت پروستات مورد توجه قرار گرفته است. تحقیقات نشان داده است که مصرف گرده گل به دلیل زینک یا روی فراوانی که دارد در درمان التهاب پروستات، نازایی و ناتوانی جنسی مردان اثرات قابل‌توجهی دارد. این فراورده حاوی تمام انواع ریزمغذی‌های ضروری برای سلامت بدن است و تقریبا ۴۰ درصد از آن را پروتئین تشکیل می‌دهد که تمام این پروتئین‌ها قابل استفاده و مفید هستند.
تحقیقات علمی حاکی از آن است که مصرف گرده گل می‌تواند به کاهش علائم BPH مانند تکرر ادرار، دفع ادرار ضعیف و احساس عدم تخلیه کامل مثانه کمک کند. این تاثیرات به دلیل وجود ترکیباتی مانند بتا سیتروسترول و فلاونوئیدها در گرده گل است که خاصیت ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی دارند. همچنین خواص ضدالتهابی گرده گل می‌تواند به کاهش التهاب و درد در غده پروستات کمک کند.
- گرده زنبور عسل و فواید آن برای ورزشکاران، بدنسازان و کاهش وزن :
کربوهیدرات‌ها منبع اصلی انرژی بدن هستند و وجود آنها در گرده گل می‌تواند به افزایش انرژی کمک کند از طرفی پروتئین و اسیدهای آمینه برای عضله سازی ضروری هستند. گرده گل به دلیل داشتن کربوهیدرات، پروتئین و اسیدهای آمینه و همچنین با تأمین ویتامین‌ها و مواد مغذی مورد نیاز بدن می‌تواند به افزایش انرژی، قدرت و توان جسمی ورزشکاران، رشد عضلات، افزایش استقامت و بهبود بازسازی بدن پس از تمرینات کمک کند. گرده گل گرده با تأثیرگذاری بر غده هیپوتالاموس موجب افزایش متابولیسم و تحریک فرآیندهای متابولیک طبیعی بدن می‌شود در نتیجه به فرآیند چربی سوزی در بدن کمک می‌کند. همچنین به دلیل دارا بودن یک اسیدآمینه فنیل آلانین (Phenylalanine) که یک سرکوب کننده طبیعی اشتها است می‌تواند با تنظیم اشتها و جلوگیری از پرخوری در کنترل وزن نیز مؤثر باشد.
- گرده زنبور عسل، هدیه طبیعت برای کودکان در حال رشد :
گرده گل، که به “طلای طبیعت” نیز شهرت دارد به عنوان یک منبع غنی از مواد مغذی و خواص درمانی حاوی طیف گسترده‌ای از ویتامین‌ها، مواد معدنی، پروتئین‌ها، آنتی‌اکسیدان‌ها و سایر ترکیبات مفید است که برای سلامتی انسان، به ویژه کودکان در حال رشد، بسیار ارزشمند هستند. گرده گل حاوی ویتامین‌های مختلفی از جمله ویتامین‌های گروه B، ویتامین C، ویتامین D، ویتامین E و ویتامین K است. این ویتامین‌ها نقش مهمی در عملکرد سیستم ایمنی، متابولیسم، رشد و ترمیم بافت‌ها و بسیاری از فرآیندهای حیاتی دیگر ایفا می‌کنند. همچنین گرده گل حاوی مواد معدنی ضروری مانند کلسیم، آهن، پتاسیم، منیزیم، روی و سلنیوم است. این مواد معدنی در ساختار استخوان‌ها، عملکرد عضلات، انتقال پیام‌های عصبی، تولید هورمون‌ها و بسیاری از واکنش‌های بیوشیمیایی بدن نقش دارند. گرده گل منبع خوبی از پروتئین‌ها و اسیدهای آمینه ضروری است که برای ساخت و ترمیم بافت‌ها، تولید آنزیم‌ها و هورمون‌ها و سایر عملکردهای بدن لازم هستند. گرده گل حاوی آنتی‌اکسیدان‌های قوی مانند فلاونوئیدها، کاروتنوئیدها و پلی‌فنول‌ها است. این ترکیبات از سلول‌ها در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنند و به پیشگیری از بیماریهای مزمن مانند بیماریهای قلبی، سرطان و آلزایمر کمک می‌کنند. آنتی‌اکسیدان‌ها و سایر مواد مغذی موجود در گرده گل به تقویت سیستم ایمنی کودکان کمک می‌کنند و آنها را در برابر بیماری‌ها و عفونت‌ها مقاوم‌تر می‌سازند. ویتامین C موجود در گرده گل برای سلامت لثه‌های کودکان بسیار مفید است و از بروز بیماریهای لثه جلوگیری می‌کند.
- گرده زنبور عسل و بهبود زخم و جلوگیری از عفونت :
گرده گل، این ماده طبیعی ارزشمند که توسط زنبورها از گل‌ها جمع‌آوری می‌شود، نه تنها به عنوان یک منبع انرژی و مواد مغذی برای بدن شناخته می‌شود، بلکه خواص آن در بهبود زخم‌ها و جلوگیری از عفونت بسیار مورد اهمیت است. گرده گل حاوی ترکیبات متنوعی است که به بهبود زخم‌ها و جلوگیری از عفونت کمک می‌کند. این ترکیبات شامل آنتی‌اکسیدان‌ها از جمله فلاونوئیدها و کاروتنوئیدها، عوامل ضدالتهابی است که از سلول‌ها در برابر آسیب‌های اکسیداتیو محافظت می‌کنند و به ترمیم بافت‌ها و کاهش التهاب و درد در محل زخم کمک می‌کنند و مواد ضدمیکروبی که با باکتری‌ها و قارچ‌ها مبارزه می‌کنند و از عفونت زخم‌ها جلوگیری می‌کنند. مکانیسم اثر گرده گل در بهبود زخم به این شکل است که آنتی‌اکسیدان‌های موجود در گرده گل، به تحریک تولید کلاژن و سایر پروتئین‌های ساختاری پوست کمک می‌کنند که برای ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده ضروری هستند. عوامل ضد التهابی موجود در گرده گل، به کاهش التهاب و درد در محل زخم کمک می‌کنند و روند بهبود را تسریع می‌کنند.
مطالعات متعددی در مورد اثر گرده گل بر بهبود زخم انجام شده است. در یک مطالعه حیوانی، عصاره گرده گل عملکردی مشابه سولفادیازین نقره، مشهورترین درمان سوختگی، را نشان داد و عوارض جانبی کمتری داشت. همچنین، یک مطالعه دیگر نشان داد که استفاده از پماد حاوی گرده گل بر روی سوختگی‌ها بهبود قابل توجهی را در مقایسه با داروهای استاندارد فراهم کرده است.
- گرده زنبور عسل اکسیر جوانی و سلامتی برای سالمندان:
مصریان و چینی‌های باستان بر این باور بودند که گرده گل می‌تواند به حفظ شادابی و سلامتی بدن کمک کند و آن را اکسیر جوانی می‌نامیدند. امروزه، دانش پزشکی نیز مهر تأییدی بر این باورهای کهن زده و فواید بیشمار گرده گل را برای سلامتی انسان، به ویژه برای سالمندان، به اثبات رسانده است.
گرده گل به دلیل دارا بودن ویتامین B کمپلکس، ویتامین‌های دیگر، مواد معدنی، پروتئین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌های مفید، سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و باعث محافظت از سالمندان در برابر بیماری‌ها و عفونت‌ها، تقویت حافظه، تمرکز و توانایی می‌شود که از این جهت برای سالمندان خوراکی مفید و مغذی است. برخی شواهد نشان می‌دهند که گرده گل ممکن است جذب و استفاده بدن از مواد مغذی را افزایش دهد و به افزایش انرژی و طول عمر کمک کند. استفاده منظم از گرده گل می‌تواند باعث تنظیم گردش خون و در نتیجه‌ی آن افزایش قدرت جسمی و فکری در افراد مسن شود. گرده گل با دارا بودن مقادیر فراوانی از پروتئین و کربوهیدرات می‌تواند به عنوان یک ماده پرانرژی و مفید در درمان ضعف پیری باشد. همچنین مواد معدنی موجود در این ماده می‌تواند از آسیب‌های دوران پیری مانند ساییدگی مفاصل و پوکی استخوان جلوگیری کند.
- گرده زنبور عسل و ترک اعتیاد :
ترک اعتیاد به مواد مخدر، سفری پیچیده و زمان‌بر است. بدن در این مسیر، نیازمند ترمیم سلول‌های آسیب‌دیده ناشی از اعتیاد است و در دوران پاکسازی، ممکن است با چالش‌هایی مانند اضطراب، افسردگی، بی‌خوابی و خستگی روبرو شود. گرده گل، این ماده‌ی مغذی طبیعی، با دارا بودن مواد معدنی ضروری مانند روی و آهن، و همچنین پروتئین، نقش بسزایی در بازتوانی جسمی و روحی ایفا می‌کند. پروتئین موجود در گرده گل به ترمیم سلول‌های آسیب‌دیده کمک می‌کند، در حالی که روی، سیستم عصبی را تقویت کرده و در این دوران حساس، یاری‌رسان بدن است. متخصصان تغذیه، برای بهره‌مندی بیشتر از خواص گرده گل، مصرف ترکیبی آن با عسل طبیعی را توصیه می‌کنند. از دیگر فواید گرده گل، میتوان به نقش آن در مهار افزایش ضربان و انگیزش‌های ناگهانی و سرکوب هوس‌ها اشاره کرد که می‌تواند در درمان اعتیاد مؤثر باشد.
- گرده زنبور عسل و کم خونی :
کم خونی یا آنمی، وضعیتی است که در آن تعداد گلبول‌های قرمز خون کاهش می‌یابد. این مسئله می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله فقر آهن باشد. دانشمندان به اثبات رسانده‌اند که گرده گل به دلیل دارا بودن میزان آهن بالا می‌تواند به درمان کم خونی ناشی از فقر آهن و افزایش تعداد گلبول‌های قرمز و سفید کمک کند.
- گرده گل برای پوکی استخوان :
پوکی استخوان، بیماری خاموشی که به تدریج استخوان‌ها را ضعیف و شکننده می‌کند، همواره به عنوان یک چالش جدی برای سلامت انسان مطرح بوده است. در این میان، گرده گل، این ماده‌ی طبیعی ارزشمند، بارقه‌ای از امید را در پیشگیری و مقابله با این بیماری نمایان ساخته است. مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۲ منتشر شد، نتایج امیدوارکننده‌ای را در زمینهٔ تأثیر گرده گل زنبور عسل بر پوکی استخوان نشان داد. دانشمندان در این پژوهش به این نتیجه رسیدند که گرده گل می‌تواند به افزایش سطح کلسیم و فسفات استخوان‌ها کمک کند و از این طریق، مقاومت استخوان‌ها را در برابر پوکی استخوان افزایش دهد. این یافته‌ها حاکی از آن است که گرده گل می‌تواند به عنوان یک مکمل طبیعی در کنار سایر روش‌های درمانی، نقش مؤثری در پیشگیری و بهبود پوکی استخوان ایفا کند.
روش مصرف گرده گل :
گرده گل، این هدیه ارزشمند طبیعت، با خواص بیشمار خود، گویی کلیدی است برای سلامتی و تندرستی. روش‌های مصرف آن متنوع است و هر فرد می‌تواند با توجه به نیازها و سلیقه خود، از این ماده مغذی بهره‌مند شود. این دانه‌های رنگارنگ، که سرشار از ویتامین‌ها، پروتئین‌ها و مواد معدنی هستند، نه تنها برای تقویت بدن مفیدند، بلکه در پیشگیری و درمان برخی بیماری‌ها نیز نقش دارند. با این حال، نکته‌ای ظریف اما مهم وجود دارد، گرده گل با آن همه خاصیت گاهی می‌تواند برای برخی افراد حساسیت‌زا باشد. پس، بهتر است ابتدا با مقدار اندکی از آن شروع کنیم و در صورت عدم بروز هیچ مشکلی، به تدریج مقدار مصرف را افزایش دهیم. برای نگهداری این گنجینه طبیعی، باید آن را از رطوبت، هوا و نور مستقیم خورشید دور نگه داریم. به یاد داشته باشیم که گرده گل، این ماده‌ی طبیعی و پرخاصیت، می‌تواند به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل، به ما در داشتن زندگی شاداب‌تر و سالم‌تر کمک کند.
- روش‌های مصرف گرده گل یا گرده زنبور عسل
طعم گرده گل کمی گس و تلخ است و بوی خاصی دارد که ممکن است برای برخی افراد خوشایند نباشد. اما نگران نباشید، راه‌های مختلفی برای مصرف آن وجود دارد که می‌تواند این مشکل را برطرف کند. می‌توانید گرده گل را به صورت خالص یا همراه با عسل، شیر، آبمیوه و حتی ماست میل کنید. همچنین می‌توانید آن را به غذاهای مختلف مانند سالاد، ماست و غلات اضافه کنید و از خواص بی‌نظیر آن بهره‌مند شوید. ترکیب گرده گل با عسل طبیعی، به ویژه عسل کوهستان، یکی از بهترین روش‌ها برای مصرف آن است. این ترکیب، علاوه بر طعم دلپذیر، خواص تغذیه‌ای و درمانی فراوانی دارد. برای تهیه شربت گرده گل، کافی است مقداری از آن را در آب ولرم حل کنید و سپس با کمی عسل و آبلیمو میل کنید. ورزشکاران نیز می‌توانند از ترکیب عسل و گرده گل به عنوان یک نوشیدنی انرژی‌زای طبیعی استفاده کنند و از فواید آن بهره‌مند شوند. در زیر به برخی از این روش‌ها اشاره می‌کنیم :
ساده‌ترین راه، قرار دادن مقدار کمی از گرده گل در دهان، جویدن و میل کردن آن است. افزودن گرده گل به آب، آبمیوه، شیر، چای و … نیز روشی آسان برای مصرف آن است. می‌توانید گرده گل را به ماست، سالاد، غلات صبحانه و سایر غذاها اضافه کنید. برای ورزشکاران و علاقه‌مندان به تناسب اندام، افزودن گرده گل به اسموتی‌ها و شیک‌های پروتئینی توصیه می‌شود. همچنین گرده گل را میتوان در مراحل پخت به مواد کیک و شیرینی اضافه کرد یا به عنوان تزئین روی آن استفاده کرد. از ترکیب گرده گل با مواد دیگر مانند عسل و روغن‌های طبیعی، میتوان ماسک صورت تهیه کرد.
- بهترین زمان مصرف گرده گل یا گرده زنبور عسل
بهترین زمان برای بهره‌مندی از خواص گرده گل، فصول معتدل سال، یعنی بین زمستان و بهار و همچنین بین تابستان و پاییز است. در این زمان‌ها، بدن در بهترین وضعیت خود برای جذب و استفاده از مواد مغذی موجود در گرده گل قرار دارد. بهترین زمان برای مصرف گرده گل در طول روز ، صبح ناشتا و همراه با صبحانه است. مصرف آن با میوه‌ها، به دلیل وجود فیبر در آنها، باعث افزایش فعالیت متابولیکی گرده گل و جذب بهتر مواد مغذی آن می‌شود.
- میزان مصرف یا دوز مصرفی گرده گل یا گرده زنبور عسل
مقدار مصرف گرده گل با توجه به سن و شرایط جسمی هر فرد متفاوت است. به طور کلی، افراد بزرگسال که هیچ‌گونه حساسیتی به مصرف گرده گل ندارند، می‌توانند روزانه 3 تا 5 قاشق (حدود 10 تا 30 گرم) غذاخوری از این ماده‌ی مغذی را مصرف کنند، در حالی که این مقدار برای کودکان 1 تا 3 قاشق غذاخوری است. در بسیاری از منابع مصرف گرده گل به میزان 10 الی 50 گرم گرده زنبور عسل، سه مرتبه در روز، یک تا دو ساعت قبل از غذا بی‌خطر و بدون عوارض عنوان شده است. پیشنهاد می‌شود مصرف گرده گل را از مقدار کم شروع کنید و به تدریج میزان مصرف آن را افزایش دهید.
عوارض ، مضرات مصرف و تداخلات دارویی گرده گل یا گرده زنبور عسل
مانند هر ماده دیگری که مصرف می‌کنیم، گرده گل هم فواید و مضرات خاص خود را دارد. به طور کلی، گرده زنبور عسل برای اکثر افراد بی‌خطر است. مصرف متعادل و آگاهانه گرده گل می‌تواند فواید بسیاری برای سلامتی داشته باشد. اما رعایت نکات ایمنی و توجه به واکنش‌های بدن در هنگام مصرف این ماده ضروری است.
- موارد منع مصرف گرده گل یا گرده زنبور عسل
اگر سابقه آلرژی به گرده گیاهان یا هر نوع آلرژی دیگری دارید، حتما قبل از مصرف گرده گل با پزشک خود مشورت کنید. افرادی که به گرده گیاهان حساسیت دارند، ممکن است پس از مصرف گرده گل دچار واکنش‌های آلرژیک مانند خارش، تورم، تنگی نفس یا کهیر شوند. در موارد شدیدتر، این واکنش ها می‌توانند منجر به شوک آنافیلاکتیک شوند که بسیار خطرناک است و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.
کارشناسان توصیه می‌کنند که زنان باردار از مصرف گرده گل خودداری کنند، زیرا ممکن است در بارداری اختلال ایجاد کند و اثرات نامطلوبی بر جنین داشته باشد. در مورد ایمنی مصرف گرده گل در دوران بارداری و شیردهی تحقیقات بیشتری لازم است، اما به دلیل احتمال وجود خطرات، بهتر است از مصرف آن در این دوران خودداری شود.
بعضی از افراد ممکن است به عسل حساسیت داشته باشند که به خاطر وجود مقدار خیلی کمی اسیدفرمیک در عسل است. این افراد احتمالا به نیش زنبور هم حساسیت دارند و ممکن است به گرده گل نیز حساسیت داشته باشند. اگر به عسل یا نیش زنبور حساسیت دارید، قبل از مصرف گرده گل با پزشک خود مشورت کنید.
- عوارض مصرف گرده گل یا گرده زنبور عسل
هر ماده‌ای، حتی اگر سرشار از خواص باشد، در صورت مصرف بی‌رویه می‌تواند عوارضی به همراه داشته باشد. گرده گل نیز از این قاعده مستثنی نیست. مصرف بیش از حد گرده گل، می‌تواند منجر به بروز ناراحتی‌های گوارشی مانند نفخ، اسهال و دل‌پیچه شود. این مسئله، به ویژه در افرادی که هنوز به مصرف گرده گل عادت نکرده‌اند، بیشتر دیده می‌شود. علاوه بر این، گرده گل به دلیل تأثیراتش بر سطح انرژی و سوخت‌وساز بدن، می‌تواند در برخی افراد، به‌ویژه اگر در ساعات پایانی روز مصرف شود، باعث بی‌خوابی یا اختلال در الگوی خواب شود.
- تداخلات دارویی با گرده گل یا گرده زنبور عسل
گرده زنبور عسل ممکن است باعث افزایش خونریزی شود و نباید همراه با برخی رقیق کننده‌های خون مانند وارفارین، آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای هورمونی مصرف شود.
نتیجه گیری و خلاصه
در دنیای امروز، توجه به تغذیه و استفاده از محصولات طبیعی، به ویژه فرآورده‌های زنبور عسل، افزایش یافته است. گرده زنبور عسل، به عنوان یکی از این محصولات ارزشمند، به دلیل خواص تغذیه‌ای و درمانی بی‌نظیر خود، جایگاه ویژه‌ای در صنایع غذایی و دارویی پیدا کرده است. این ماده‌ی مغذی، که از دانه‌های گرده گل توسط زنبورها جمع‌آوری و فرآوری می‌شود، سرشار از ویتامین‌ها، مواد معدنی، آنتی‌اکسیدان‌ها و سایر ترکیبات فعال زیستی است. به همین دلیل، گرده زنبور عسل می‌تواند به عنوان یک مکمل غذایی روزانه برای حفظ سلامتی و پیشگیری از بسیاری بیماری‌ها، به ویژه اختلالات متابولیکی مانند دیابت، چاقی و اختلالات چربی خون، مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر این، گرده زنبور عسل به دلیل خواص ضدمیکروبی، ضدالتهابی، محافظت از کبد و ضددرد موضعی، در طب سنتی و علم نوین پزشکی نیز جایگاه ویژه‌ای دارد. این ماده می‌تواند به بهبود زخم‌ها، تقویت سیستم ایمنی بدن و حتی پیشگیری از برخی سرطان‌ها کمک کند.
نکته‌ی جالب توجه، نحوه‌ی فرآوری گرده گل توسط زنبورهاست. زنبورهای کارگر، گرده‌های جمع‌آوری شده را با مقداری عسل و بزاق خود ترکیب کرده و در سلول‌هایی ذخیره می‌کنند. این ماده‌ی تخمیر شده، که به “نان زنبور عسل” معروف است، منبع اصلی پروتئین و مواد مغذی برای کلنی زنبور عسل و همچنین ماده‌ی اولیه برای تولید ژل رویال است. در نهایت، گرده زنبور عسل، با ترکیبات غنی و خواص متعدد خود، می‌تواند به عنوان یک بخش مهم از رژیم غذایی سالم و متعادل، به ارتقاء سلامت و پیشگیری از بسیاری بیماری‌ها کمک کند. با این حال، انجام مطالعات بیشتر در مورد مکانیسم‌های عمل و کاربردهای بالینی آن، می‌تواند راه را برای نوآوری‌های آینده و استفاده‌ی مؤثرتر از این گنجینه‌ی طبیعی هموار سازد.
